Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы тарабынан Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетине караштуу Кыргыз Республикасынын Социалдык фондунун 2022-жыл аралыгына карата бюджетинин аткарылышына жүргүзүлгөн аудиттин жыйынтыктарынын натыйжасында төмөндөгү финансылык тартип бузуулар,  бюджеттин резервдери жана жоготуулары, натыйжасыз пайдалнылган каражаттар аныкталды.  Атап айтканда: 2022-жылдын бюджетин аткарууда 536,8 млн. сомдук финансылык тартип бузуулар аныкталды,  анын ичинен 351,5 млн. сом ордуна коюлууга тийиш болсо ордуна коюлганы 349,4 млн. сомду түздү. Анын ичинен:

• республикалык бюджетке кайтарууга тийиш болгон каражаттар боюнча 349,4 млн. сом, ордуна коюлган;
• тастыктоочу документтерсиз төлөнгөн иш сапар чыгымдар боюнча 14,7 миң сом, ордуна коюлду;
• республикалык бюджетке  кайтарууга тийиш болгон каражаттардын калдыгына күнүмдүк калдыктарына эсептелген пайыздар түрүндө алынган 2,1 млн. сом киреше ордуна коюлган эмес.

Эмгек акыларга негизсиз төлөөлөр 8,1 млн. сом, анын ичинен:

• кызмат ордуна тийиштүү тартипте аттестация жүргүзбөй туруп төлөнгөн зыяндуулук үчүн төлөмдөр 2,7 млн. сом;
• кызматкерлердин эмгек өргүүсү үчүн төлөөдөгү финансылык бузуулар 5,4 млн. сом;
• республикалык бюджеттен каржыланган каражаттарды пайдаланууда «Банктык тейлөө төлөмдөрү» беренесине тиешелүү болгон пенсия жана жөлөкпулдарды жеткирүүгө «Кыргызпочтасы» МИ жана коммерциялык банктарга төлөнгөн чыгымдар өзүнчө каралбастан 177,0 млн. сомго «Социалдык камсыздоо боюнча жөлөкпул» беренеси боюнча каралган каражаттардын эсебинен жүргүзүлгөн.  

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Кеңешинин жыйынтыгы менен Кыргыз Республикасынын Финансы министрлиги тарабынан каржылык бузуулардын алдын алуу максатында, министрликке 526,4 млн сом өлчөмүндө сунуштама жөнөтүлдү.

КР Эсептөө палатасы тарабынан 2022-жыл аралыгына карата Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министрлигине караштуу Мамлекеттик мүлктү башкаруу боюнча фондунда республикалык бюджеттин киреше бөлүгүнүн жана бюджеттин аткарылышына шайкештик аудити жүргүзүлгөн.

Аудити жыйынтыгында, фонддо жалпысынын 75 мыйзамдарды жана укуктук ченемдик актылардын жоболорун бузуулары аныкталды. Аныкталган каржылык бузуулардын көлөмү 964 782,7 миң сомду түздү, анын ичинен:   124 023,5 миң сом калыбына келтирилүүгө тийиш болгон сумма, аудит убагында 1 020,8 миң сом калыбына келтирилди.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын каржылык бузуулардын классификатору боюнча бузуулардын структурасы төмөнкүдөй:

1. Кыргыз Республикасынын бюджеттик тутумунун бюджетинин долбоорун түзүүдө жана кароодо жол коюлган бузуулар: мыйзамдарды жана укуктук ченемдик актылардын жоболорун бузуулардын саны – 9, аныкталган каржылык бузуулардын көлөмү 610,5 миң сом, толугу менен калыбына келтирилүүгө тийиш.
2. Кыргыз Республикасынын бюджеттик тутумунун бюджеттерин аткаруудагы бузуулар жана кемчиликтер: мыйзамдарды жана укуктук ченемдик актылардын жоболорун бузуулардын саны – 27, аныкталган каржылык бузуулардын көлөмү 920 024,2 миң сом, анын ичинен:   110 962,3 миң сом калыбына келтирилүүгө тийиш, аудит убагында 504,2 миң сом калыбына келтирилди.
3. Мүлктү пайдалануудагы бузуулар жана кемчиликтер: саны – 11, аныкталган каржылык бузуулардын көлөмү 18 382,5 миң сом, анын ичинен:  10 567,2 миң сом калыбына келтирилүүгө тийиш, аудит убагында 389,1 миң сом калыбына келтирилди;
4. Эсепке алуу жана отчеттуулуктун тартибин бузуулар: саны – 15, аныкталган каржылык бузуулардын көлөмү 10 674,6 миң сом, анын ичинен:  1 883,5 миң сом калыбына келтирилүүгө тийиш, аудит убагында 127,5 миң сом калыбына келтирилди.
5. Мамлекеттик сатып алуулар жөнүндө мыйзам бузуулар: саны – 5, аныкталган каржылык бузуулардын көлөмү 15 090,9 миң сом.
6. Ченемдик укуктук актылардын жана эл аралык макулдашуулардын ченемдеринин коллизиялары жана жол-жоболук бузуулар: саны – 8, бул бөлүктө жол-жоболук бузуулар гана классификациялангандыктан акча-каражат түрүндө көрсөтүүгө мүмкүн эмес.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы тарабынан Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигине караштуу Милдеттүү медициналык камсыздандыруу фондунун 2022-жылга карата бюджеттин аткарылышына жүргүзүлгөн шайкештик аудиттин жыйынтыктарынын натыйжасында төмөндөгү финансылык тартип бузуулар, бюджеттин резервдери жана жоготуулары, рационалдуу эмес пайдаланылган каражаттар аныкталды. Атап айтканда, саламаттык сактоо уюмдарында:

Финансылык тартип бузуулар:

147 793,3 миң сомдук финансылык тартип бузуулар аныкталды, анын ичинен: 50 361,3 миң сом ордуна коюлууга тийиш болсо, ордуна коюлганы 31 337,7 миң сомду түздү. Анын ичинен:

Акча каржаттарынан жана товардык материалдык баалуулуктардан жетишпестиктер 422,2 миң сомду түздү, анын ичинен:

• акча каржаттарынын жетишпестиги 6,6 миң сом, ордуна коюлган;
• товардык материалдык баалуулуктардын жетишпестиги 415,6 миң сомду түзөт, аудиттин жыйынтыгында 371,5 миң сом ордуна коюлду, 44,1 миң сом ордуна коюлган эмес.

Каражаттарды чыгымдоодогу бузуулар жана кемчиликтер 144 992,9 миң сомду түзөт. Анын ичиенен: 47 560,9 миң сом ордуна коюлууга тийиш болсо, ордуна коюлганы 29 728,1 миң сомду түзөт. Анын ичинен:

• эмгек акыларга негизсиз төлөөлөр 96 620,3 миң сом;
• 143,6 миң сомдук материалдык баалулуктарды, акча каражаттарды негизсиз чыгымдоолорго жол берилгендиктери аныкталды жана 143,6 миң сом толугу менен ордуна коюлду;
• 1003,8 миң сомдук сапар чыгымдарынан негизсиз чыгымдоолорго жол берилгендиги аныкталды;
• курулуш-монтаждоо иштеринин көлөмүн көтөрмөлөө 4 939,2 миң сомду түздү;
• 13 481,4 миң сомдук Бюджеттик каражаттарды максатсыз пайдаланууларга жол берилгендиктери аныкталды: анын ичинен 4,5 миң сому ордуна коюлуп, 13476,9 миң сом ордуна коюлган эмес;
• 28 804,6 миң сомдук жашырылган дебитордук жана көтөрмөлөнгөн кредитордук карыздарга жол берилгендиктери аныкталды. Анын ичинен:  28 804,6 миң сом ордунга коюлууга тийиш, 28 231,4 миң сом ордуна коюлган жана 573,2 миң сом ордуна коюлган эмес;
• бюджеттин кошумча эсептелинген кирешелери 2 378,2 миң сомду түздү, анын ичинен: 1 231,5 миң сому ордуна коюлган жана 1 146,7 миң сому ордуна коюлган эмес.

Бюджеттин резервдери жана жоготуулары:

Урматтуу мекендештер! Сиздерди Кыргыз Республикасынын Эгемендүүлүк күнү менен чын дилимден куттуктайм! Бул майрам Кыргыз Республикасынын мамлекет катары эркиндигинин жана кубаттулугунун символу болуп эсептелинет. Эгемендигибиз — ата-бабалар кылымдар бою күрөшүп, жанын берип, канын төгүп жүрүп бизге калтырган ыйык мурасыбыз. Өлкөбүз эгемендүүлүктү алган күндөн бери башынан көп кыйынчылыктарды өткөрдү, ага карабастан  ар бир жолу кыргыз эли туруктуу, сабырдуу жана улуу калк экенин далилдеп келет. Эгемендүүлүктү көздүн карегиндей сактап, өлкөбүздүн өсүп-өнүгүшүнө жана гүлдөшүнө салымыбызды кошолу.
Биз биргелешкен күч-аракет жана ак эмгек менен, Кыргызстандын улуу тарыхын жана анын ар тараптуу өнүгүүсүн улайбыз деп ишенем.

Бул маанилүү күндө Сиздерге бакубат турмуш, чың ден-соолук жана туруктуулук каалайм. Ар бириңиздердин үйүңүздөрдө ар дайым тынчтык жана ынтымак болсун.
Урматтоо менен, Эсептөө палатасынын төрагасы Алмазбек Акматов

2023-жылдын 23-августунда Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Бишкек шаары, Чүй жана Талас областтары боюнча аймактык бөлүнүшүнүн Коллегиясында 2022-жыл аралыгына карата Жайыл районунун жергиликтүү бюджеттеринин түзүлүшүнө жана аткарылышына, муниципалдык ишканаларынын ишине жана республикалык бюджеттеги айрым мекемелердин бюджетинин аткарылышына жүргүзүлгөн шайкештик аудиттин материалдары каралды.

Жайыл районунун жергиликтүү бюджетине жүргүзүлгөн аудиттин жыйынтыгында - 3 млн  660,9 миң сом финансылык бузуулар аныкталган, анын ичинде:

 - каражаттарды сарптоодогу бузуулар жана кемчиликтер - 2 784,8 миң сом, алардын ичинен: 

• эмгек акыны негизсиз төлөөлөр -1 578,7 миң сом;
• материалдык баалуулуктарды жана акча каражаттарын, анын ичинде эсепке берме суммалардын негизсиз эсептен чыгарылышы - 9,5 миң сом;
• курулуш-куроо иштеринин көлөмдөрүнүн жогорулатылышы – 305,9 миң сом;
• мамлекеттик каражаттарды максатсыз пайдалануу - 66,5 миң сом;
• эсеп боюнча жашырылган дебитордук жана жогорулатылган кредитордук карыз -890,7 миң сом;

 - бюджеттин кошумча чегерилген кирешелери - 455,0 миң сом, алардын ичинен;

•  салык жана бажы мыйзамдарын бузуу - 93,1 миң сом;
•  бюджетке которулууга тийиш болгон ижара акысы - 361,9 миң сом.

- Соцфонддун кошумча чегерилген кирешелери - 421,1 миң сом.

Аныкталган бюджеттин резервдери жана жоготуулары - 7 982,3 миң сом, анын ичинде:

• эмгек акыны төлөөдөгү мыйзам бузуулар - 598,5 миң сом;
• Кыргыз Республикасынын Өкмөтү, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана башка органдар тарабынан колдонуудагы мыйзамдарга карама – каршы келген чечимдердин кабыл алынышына, бюджетти түзүүдө, анын киреше бөлүгүнүн көрсөткүчтөрүн төмөндөтүүгө жана чыгаша бөлүгүнүн көрсөткүчтөрүн жогорулатууга байланыштуу салык, бажы жана башка төлөмдөр жана бюджеттин чыгаша бөлүгү боюнча бюджеттин жоготуулары – 6 123,8 миң сом;
• бюджеттин башка резервдери жана жоготуулары – 1 260,0 миң сом.

Аныкталган рационалдуу эмес пайдаланылган каражаттар – 1 263,2 миң сом, анын ичинде:

• ТМБ нормативден ашыкча запастары жана эсетеги каражаттар-1 263,2 миң сом.

Жайыл районунун бардык аудит жүргүзүлгөн мекемелерине, уюмдарына жана ишканаларына аныкталган финансылык бузууларды жана кемчиликтерди жоюу үчүн жазма буйруктар жөнөтүлгөн.

Коллегиянын чечимине ылайык, тиешелүү айылдык кеңештерге карап чыгуу үчүн аудиттин жыйынтыктары жөнүндө маалыматтар жиберилген.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Ош шаары, Ош, Жалал-Абад жана Баткен областтары боюнча аймактык бөлүнүшү, Лейлек районунун социалдык-экономикалык өнүгүүсүн талдоо жана 2021-2022-жылдарга карата жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын бюджетинин түзүлүшүнө жана анын аткарылышына шайкештик аудит жүргүзгөн.

Аудитке райондук мамлекеттик администрациясы, Кыргыз Республикасынын финансы министрлигинин Лейлек башкармалыгы, Лейлек районунун айыл аймактары, Раззаков шаар мэриясы, райондогу өз алдынча башкаруу органдарынын муниципалдык ишканалары камтылды.

Аудиттин жыйынтыгы менен, жалпысынан – 4790,3 миң сомдук каржылык бузуулар аныкталды. Жалпы каржылык бузуулардын ичинен: товардык материалдык баалуулуктардын жетишпестиктери – 13,4 миң сом, каражаттарды сарптоодогу чектен чыгуулар жана кемчиликтердин жалпы суммасы – 4445,0 миң сом, анын ичинен:

• эмгек акыларды негизсиз төлөөлөр – 470,4 миң сом;
• материалдык баалуулуктарды, акча каражаттарын, жоопкерчилике берилген каражаттарды негизсиз эсептен чыгаруулар – 141,4 миң сом (андан сапар чыгымдарын ашыка төлөөлөр 27,5 миң сом);
• курулуш иштерине кошуп жазуулар –1819,8 миң сом;
• максатсыз чыгымдар – 120,4 миң сом;
• дебитордук карыздарды эсептен жашыруу жана кредитордук карыздарды эсепте ашыкча көрсөтүү – 1893,0 миң сом;
• бюджетке кошумча эсептөөлөр – 243,5 миң сом;
• Кыргыз Республикасынын Социалдык фондуна кошумча эсептөөлөр – 88,4 миң сом.

Жалпы аныкталган – 4790,3 мин сом каржылык бузуулардын ичинен ордуна коюлууга тийиш болгону – 4344,0 миң сом, аудиттин жүрүшүндө – 1657,1 миң сом ордуна коюлду. Ал эми ордуна коюлбаган сумма – 2686,9 миң сомду түзөт.

Андан сырткары – 340,9 миң сомго бюджеттик жоготуулар жана резервдер аныкталган, анын ичинен:

• товардык-материалдык баалуулуктарды нормадан ашыкча сарптоолор – 29,7 миң сом;
• ижара акы боюнча дебитордук карыздарды пландан азайтуу – 135,4 миң сом;
• башка резервдер жана жоготуулар – 175,5 (эл.эн.штраф, КБФ жерлерин ижарага акылары, ж.б.).

Лейлек районунун Кең-Талаа айыл өкмөтүндөгү – 618,0 миң сомдук курулуш иштерине кошуп жазуулар, Разаков шаар мэриясына караштуу муниципалдык менчик Департаментиндеги – 957,9 миң сомдук ижара боюнча өндүрүлбөгөн дебитордук карыздар боюнча материалдар, укуктук баа берүү үчүн, укук коргоо органдарына жиберилди.

2022-жылы мамлекеттик сатып алуулар чөйрөсүндөгү мыйзамдардагы олуттуу өзгөрүүлөргө байланыштуу, 2023-жылдын 08-августан 10-августка чейин, USAID тарабынан каржыланган Фискалдык жоопкерчилик жана туруктуу соода долбоорунун (FAST USAID) колдоосу менен Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын кызматкерлери үчүн "Мамлекеттик сатып алуулар жөнүндө" "Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын негизги талаптары" деген темада тренинг өткөрүлдү.

Тренер эксперт, Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигинин Окуу борборунун тренери, FAST USAID долбоорунун мамлекеттик сатып алуулар боюнча консультанты – Абдымомунова Сайна болду.

Тренингдин жүрүшүндө Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын кызматкерлерине мамлекеттик сатып алуулар системасындагы инновациялар, мамлекеттик сатып алууларды пландаштыруудан контракттык башкарууга чейинки этаптары, сунуштарды баалоонун түрлөрү, апелляциялык механизми, ошондой эле, “Тандоо” электрондук каталогду колдонуу тууралуу маалымат берилди.

Тренингдин катышуучулары мамлекеттик сатып алуулар чөйрөсүндөгү инновациялар боюнча актуалдуу маалыматтарды алып, талкуулашты, ошондой эле мамлекеттик сатып алуулар системасы боюнча өз ой-пикирлерин билдиришти. Андан тышкары мамлекеттик сатып алуулар аудитин жүргүзүүдө мамлекеттик сатып алуулардын инструменттерин жана механизмдерин колдонууну үйрөнүштү. Тренингдин практикалык бөлүгүндө кейс боюнча топтук талкуулар уюштурулду.

Жыйынтыгында катышуучулар мамлекеттик сатып алуулар системасын өркүндөтүү боюнча сунуштарын айтышып, тренингге катышуу сертификаттарын алышты.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы 2023-жылдын иш планына ылайык 2020-2022-жылдар аралыгына карата “Учкун” Ачык акционердик коомунун ишине шайкештик аудит жүргүзгөн.

Аудиттин жүрүшүндө, жалпысынан 2809,4 миң сом каржы бузуулар аныкталган, анын ичинен:

Эмгек акыны, командировкалык чыгымдарды, пособиелерди, компенсацияларды жана башка төлөмдөрдү төлөөгө байланышкан бузуулар - 1551,2 миң сом.                                                              

Бош кызмат орундарын айкалыштыруу үчүн үстөктөрдү белгилөө маселелерин жөнгө салуучу ченем жок болгон учурда "Учкун" ААК кызматкерлердин бош кызмат ордун айкалыштыруу үчүн маянасына үстөк акы 1322,9 миң сом суммасында жана 228,3 миң сом суммасында Кыргыз Республикасынын Социалдык фондуна чегерүү негизсиз белгиленген, анын ичинен 2020-жылы 305,3 миң сом суммасында эмгек акы жана 52,7 миң сом суммасында КР Социалдык фондуна чегерүүлөр, 2021-жылы 534,3 миң сом суммасында жана 92,2 миң сом суммасында КР Социалдык фондуна чегерүүлөр эсептелген 2022-жылы 483,3 миң сом суммасында жана КР Социалдык фондуна чегерүүлөр 83,4 миң сом суммасында.  

Тастыктоочу документтери жок товардык-материалдык баалуулуктарды жана мүлкттөрдү эсептен чыгаруу - 1007,1 миң сом. 

Коомдун Эсеп саясатынын талаптары сакталбастан, отчет берүүчү адамдардан аванстык отчеттор кабыл алынган жана эсептен чыгарылган, атап айтканда:

• товардык-материалдык баалуулуктар жалпы 238,5 миң сом суммасында, анын ичинен 2020-жылы - 129,6 миң сом, 2021-жылы - 108,9 миң сом;                                                              
• автоунааларды оңдоо жана техникалык тейлөө чыгымдары жалпы 768,6 миң сом суммасында, анын ичинен 2020-жылы - 267,1 миң сом, 2021-жылы - 333,1 миң сом, 2022-жылы - 168,4 миң сом.           

Бухгалтердик эсептин жана отчеттуулуктун тартибин башка бузуулары -  251,1 миң сом. Коомдун Эсеп саясатынын талаптары сакталбастан отчет берүүчү адамдардан аванстык отчеттор кабыл алынган жана эсептен чыгарылган, атап айтканда:

• өкүлчүлүк чыгымдары жалпы 230,9 миң сом суммасында, анын ичинен 2020-жылы - 47,2 миң сом, 2021-жылы - 139,2 миң сом, 2022-жылы - 44,5 миң сом; 
• кызмат көрсөтүү чыгымдары жалпы 20,2 миң сом суммасында, анын ичинен 2021-жылы - 10,0 миң сом, 2022-жылы - 10,2 миң сом. 

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Ысык-Көл жана Нарын областтары боюнча аймактык бөлүнүшү тарабынан 2023-жылга карата аудитордук иш планына ылайык, Ысык-Көл областынын Тоң районунда 2021-2022 жылдар аралыгына карата жергиликтүү бюджеттин түзүлүшүнө жана аткарылышына шайкештик аудит жүргүзгөн.  

Жүргүзүлгөн аудиттин  жыйынтыгында – 18 млн 181,5 миң сомдук каржы бузуулары аныкталган.  Жалпы аныкталган каржы бузуулардан – 8352,8 миң сом ордуна коюлууга тийиш болсо, андан аудиттин жүрүшүндө – 3384,3 миң сом ордуна коюлган, анын ичинен:

• Кыргыз Республикасынын бюджеттик тутумундагы бюджетке каражаттардын келип түшүүсүн жана кайтаралышын камсыз кылуу боюнча чаралардын көрүлбөгөндүгү – 1471,5 миң сом;
• Кыргыз Республикасынын бюджеттик тутумундагы тиешелүү бюджеттерге которулбаган каражаттар – 300,8 миң сом;
• бюджеттен каражаттарды берүү тартибин бузуу тобу – 25,3 миң сом;
• Кыргыз Республикасындагы бюджеттик тутумдун бюджетинин каражаттарын максатсыз пайдалануу – 3594,3 миң сом;
• капиталдык салымдарга жана курулуш иштерин аткарууга бюджеттик каражаттарды пайдалануудагы бузуулар – 651,9 миң сом;
• милдеттенмелерди кабыл алуу жана тастыктоо, ошондой эле бекитилген көрсөткүчтөрдөн ашыкча чыгымдоо (ченемден ашык жана тастыкталбаган  чыгымдар) – 1100,6 миң сом;
• бюджеттик каражаттарынын сакталышы жана кайтарылышы камсыздалбаганы – 568,6 миң сом;
• мамлекеттик (муниципалдык) мүлктү сактоонун камсыздалбаганы – 3058,9 миң сом;
• мамлекеттик (муниципалдык) мүлктү пайдалануудагы бузуулар – 2456,3 миң сом;
• мамлекеттик (муниципалдык) мүлктү пайдалануудагы жана башка бузуулар – 4,1 миң сом;
• бюджеттик отчеттуулукту түзүү эрежелерин бузуу – 2490,7 миң сом;
• мамлекеттик сатып алуулар чөйрөсүндө мыйзам бузуулар – 2091,6 миң сом;
• тармактык ченемдик укуктук актылардын ченемдеринин жол-жоболорун бузуу – 366,9 миң сом.

Мамлекеттик сатып алуулар тармагында 3 жол-жоболук мыйзам жана 18 башка жол-жоболук бузуулар аныкталган.

          Ири суммадагы каржы бузуулар, төмөнкү айыл өкмөттөрүндө аныкталган:

1.   Ак-Терек айыл өкмөтүндө – 1120,2 миң сом;
2.   Б. Мамбетов айыл өкмөтүндө – 1033,3 миң сом;
3.   Кажы-Сай айыл өкмөтүндө – 1737,9 миң сом;
4.   Күн-Чыгыш айыл өкмөтүндө – 3386,6 миң сом;
5.   Көк-Мойнок айыл өкмөтүндө – 1981,7 миң сом;
6.   Тоң айыл өкмөтүндө – 1705,7миң сом;
7.   Төрт-Күл айыл өкмөтүндө – 2819,7 миң сом;
8.   Улахол айыл өкмөтүндө – 2425,0 миң сом.

Аудиттин материалдары Тоң райондук мамлекеттик администрациясынын жетекчилигинин, айыл өкмөттөрдүн, мекемелердин, ишкана башчыларынын жана финансы кызматкерлеринин катышуусу менен, аймактык бөлүнүштүн отурумунда каралган. Жүргүзүлгөн аудиттин жыйынтыгы боюнча Кыргыз Республикасынын Президентинин Ысык-Көл облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлүнө, айылдык Кеңештин төрагаларына - отчет; аудит жүргүзүлгөн айыл өкмөттөргө, мекемелерге жана ишканаларга аныкталган каржы бузууларды жана кемчиликтерди жоюу боюнча жазма буйруктар жөнөтүлгөн.

Укуктук баа берүү үчүн: Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик улуттук коопсуздук комитетинин Ысык-Көл областык башкармалыгына, Кажы-Сай айыл өкмөтүндөгү 2019-2020-жылдар аралыгына карата мурдагы аудиттин жыйынтыгы боюнча, жазма буйрукту аткарбагандыгы боюнча жана “Көк-Мойнок машина-трактордук станциясы” муниципалдык ишканасында өткөрүлгөн аудиттин материалдары, Ысык-Көл областык прокуратурасына, Көк-Мойнок айыл өкмөтүндөгү айрым маселелер боюнча жүргүзүлгөн аудиттин материалдары, Улахол айыл өкмөтүндөгү баланстык баасы 1920,0 миң сомдук ХОВО маркасындагы жүк ташуучу автоунаасы боюнча материалдар Тоң райондук ички иштер бөлүмүнө  жөнөтүлгөн.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Ош шаары, Ош, Жалал-Абад жана Баткен областтары боюнча аймактык бөлүнүшү, Баткен районунун социалдык-экономикалык өнүгүүсүн талдоо жана 2021-2022-жылдарга карата жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын бюджетинин түзүлүшүнө жана анын аткарылышына шайкештик аудит жүргүзгөн.

Аудитке райондук мамлекеттик администрациясы, Кыргыз Республикасынын финансы министрлигинин Баткен башкармалыгы, Баткен районунун айыл аймактары, шаар мэриясы, Баткен районундагы өз алдынча башкаруу органдарынын муниципалдык ишканалары камтылды.        

Аудиттин жыйынтыгы менен жалпысынан – 8313,2 миң сомдук каржылык чектен чыгуулар аныкталды, анын ичинен:  каражаттарды сарптоодогу чектен чыгуулар жана кемчилдиктердин жалпы суммасы – 7934,1 миң сом болсо, андан:   

• эмгек акыларды негизсиз төлөөлөр – 594,4 миң сом;
• акча каражатын жана материалдык баалуулуктарды негизсиз эсептен чыгаруу – 178,1 миң сом;
• кызматтык сапар чыгымдарына ашыкча төлөөлөр – 33,2 миң сом;
• казыналык системасына кириштелбей түз иштетилген каражаттар – 79,0 миң сом;
• курулуш иштеринин көлөмүн жана баасын негизсиз жогорулатуулар (кошуп жазуулар) – 3090,2 миң сом;
• бюджеттик каражаттарды максатсыз пайдалануулар – 10,8 миң сом;
• дебитордук карыздарды жашыруулар жана кредитордук карыздарды негизсиз көбөйтүүлөр – 3981,6 миң сом;
• бюджетке кошумча эсептөөлөр – 155,3 миң сом;
• Кыргыз Республикасынын Социалдык фондуна камсыздандыруу төлөмдөрүнө кошумча эсептөөлөр – 223,8 миң сом.

Жалпы аныкталган каржы бузуулардан – 7832,2 миң сому ордуна коюлууга тийиш болсо, андан аудиттин жүрүшүндө – 1135,3 миң сом ордуна коюлган. Ал эми ордуна коюлбаган сумма – 6698,9 миң сомду түзөт.

Андан сырткары 165,0 миң сомдук бюджеттик жоготуулар жана резервдер аныкталган, анын ичинен:

• товардык-материалдык баалуулуктарды нормадан ашыкча сарптоолор – 43,5 миң сом (жайыт жерлеринин кирешесин жоготуу);
• эмгек акыларды төлөөдөгү чектен чыгуулар – 121,5 миң сом.

Бюджеттик каражаттарды рационалдуу эмес пайдалануулар – 1222,8 миң сом, андан:

• материалдык баалуулуктардын ченемден ашыкча запастары – 722,8 миң сом;
• пландалган максатына жетпей чыгымдалган каражаттар  – 450,0 миң сом.

Бюджеттик каржаттарды рационалдуу эмес пайдалануулар толук калыбына келтирилүүгө тийиш болгон болсо, аудит убагында ордуна коюлган жок.

Бухгалтердик эсепти жүргүзүүдөгү жол берилген катачылыктардын эсебинен 967,0 миң сомдук баланска алынбай калган негизги каражаттар, материалдык баалуулуктар аныкталып, аудиттин жүрүшүндө тийиштүү жергиликтүү бюджеттердин балансына кириштелип, калыбына келтирилди. Аудитттин жыйынтыгы менен Баткен шаар мэриясында аныкталган 2098,2 миң сом кошуп жазуулар, Кара-Булак айыл өкмөтүндөгү 450,0 мин сомдук бюджеттик жоготуулар жана 100,0 миң сомдук дебитордук карыздар, Самаркандек айыл өкмөтундөгү 362,2 миң сомдук курулуш иштерине кошуп жазуулар боюнча материалдар, укуктук баа берүү үчүн укук коргоо органдарына жиберилди.

Бүгүн, 2023-жылдын 27-июлунда Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Кеңешинин кезектеги жыйынында 2021-жылга Бишкек шаарынын жергиликтүү бюджетинин түзүлүшүнө жана аткарылышына жүргүзүлгөн шайкештик аудиттин жыйынтыктары боюнча отчету каралды.

Аудиттин жүрүшүндө бардыгы болуп 1 млрд. 778 млн. 355,6 миң сомдук каржы бузуулар аныкталган. Анын ичинен:

-1 282,3 миӊ сом суммасына товардык-материалдык баалуулуктардын жетишпестиктери аныкталган.

-1 760 667,2 миӊ сом суммасына каражаттарды чыгымдоодо бузуулар жана кемчиликтер аныкталган. Анын ичинде:

- эмгек акыны негизсиз төлөөлөр – 917297,9 миӊ сом;

- товардык-материалдык баалуулуктарды жана акча каражаттарын негизсиз эсептен чыгаруулар – 8880,8 миӊ сом;

- иш сапар чыгымдары беренеси боюнча ашыкча төлөмдөр – 635,2 миӊ сом;

- курулуш-куроо иштеринин көлөмдөрүн негизсиз ашыкча жогорулатуулар – 12 891,3 миӊ сом.

- мамлекеттик каражаттардын максатсыз пайдалануулар – 441,3 миӊ сом;

- “Бишкекжылуулукэнерго” коммуналдык ишканасында максатсыз пайдаланылган каражаттар – 3264,9 миң сом;

- жашырылган дебитордук карыздар жана ашырылган кредитордук карыздар – 12 232,4 миӊ сом;

- бюджеттин башка бөлүгүнө республикалык бюджеттен 805 000,0 миң сом негизсиз бөлүнгөн.

- бюджетке кошумча чегерилген кирешелер – 15 989,2  миӊ сомду түзгөн

- социалдык фонддун кошумча чегерилген кирешелери – 440,3 миӊ сом.

Бюджеттин резервдери жана жоготуулары – 5 034 251,1 миӊ сом. Анын ичинде:

- товардык-материалдык баалуулуктардын ченемден ашык чыгымдары – 2 456,2 миӊ сом;

- бюджеттик уюмдарды ашыкча каржылоолор – 128 224,1 миӊ сом;

- эмгек акы төлөөдө бузуулар – 281 613,6 миӊ сом;

- бюджеттин башка резервдери жана жоготуулары – 4 621 957,2 миӊ сом;

Рационалдуу эмес пайдаланылган каражаттар – 1 171 181,1 миӊ сом, анын ичинде:

- пландалган максатына жетпестен, белгилүү бир иш-чараларга чыгымдалган каражаттар – 188 102,6 миң сом;

- товардык-материалдык баалуулуктардын ченемден ашык корлору жана эсептердеги каражаттардын калдыктары – 983 000,0 миӊ сом.

- Мамлекеттик сатып алууларды ишке ашыруудагы бузуулар 78,5 миң. сомду түздү.

Коомдук жана башка уюмдарда аныкталган финансылык бузуулар - 42 454,8 миң сом.

Текшерүүнүн жүрүшүндө айрым каржылык мыйзам бузууларды камтыган материалдар, юридикалык баа берүү үчүн, Кыргыз Республикасынын Башкы прокуратурасына жөнөтүлдү.

Отурумдун жыйынтыгында, тиешелүү токтом кабыл алынып, текшерилип жаткан объектилерге мындан аркы ишмердүүлүгүндө, аныкталган каржылык мыйзам бузууларды жана кемчиликтерди жоюу үчүн Эсептөө палатасынын сунуштары жана сунуштамалары жөнөтүлдү.

Бүгүн, 2023-жылдын 24-июлунда Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Бишкек шаары, Чүй жана Талас облустары боюнча аймактык бөлүнүшүнүн Коллегиясында 2022-жыл аралыгына карата  Чүй облусунун Панфилов районунун жергиликтүү бюджеттеринин түзүлүшүнө жана аткарылышына, муниципалдык ишканаларынын ишине жана республикалык бюджеттеги айрым мекемелердин бюджетинин аткарылышына жүргүзүлгөн шайкештик аудиттин материалдары каралды.

Панфилов районунун жергиликтүү бюджетине жүргүзүлгөн аудиттин жыйынтыгында 7 млн 905,2 миң сом финансылык бузуулар аныкталган, анын ичинде: 

• жетпей калуулар жана уурдоолор – 222,8 миң сом;
• каражаттарды чыгымдоодогу бузуулар жана кемчиликтер – 7 272,7 миң сом, анын ичинде:

•    эмгек акыны негизсиз төлөөлөр -1 728,1 миң сом;

•    курулуш-куроо иштеринин көлөмдөрүнүн жогорулатылышы – 5 376,8 миң сом;

•   эсеп боюнча жашырылган дебитордук жана жогорулатылган кредитордук карыз – 167,8 миң сом;

• бюджеттин кошумча чегерилген кирешелери – 407,7 миң сом, алардын ичинен;

•   бюджетке которулууга тийиш болгон ижара акысы – 405,7 миң сом;

• Соц.фонддун кошумча чегерилген кирешелери – 2,0 миң сом.
• Аныкталган бюджеттин резервдери жана жоготуулары -14 420,3 миң сом, анын ичинде:

• товардык-материалдык баалуулуктардын ченемден ашык чыгымдары -102,1 миң сом;

• эмгек акы төлөөдөгү бузуулар – 4 599,2 миң сом;

• Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана башка органдар тарабынан бюджетти түзүүдө, анын киреше бөлүгүнүн көрсөткүчтөрүн азайтуу жана чыгаша бөлүгүнүн көрсөткүчтөрүн жогорулатуу менен, колдонуудагы мыйзамдарга карама-каршы келген чечимдерди кабыл алынгандыгына байланыштуу, салык, бажы жана башка төлөмдөр боюнча жана бюджеттин чыгаша бөлүгү боюнча бюджеттин жоготуулары – 4 435,6 миң сом;

• башка резервдер жана жоготуулар – 5 283,4 миң сом.

• Аныкталган рационалдуу эмес пайдаланылган каражаттар – 4 083,4 миң сом, анын ичинде:

• ТМБ нормативден ашыкча запастары жана эсептеги каражаттар – 4 083,4 миң сом.

Панфилов районунун бардык аудит жүргүзүлгөн мекемелерине, уюмдарына жана ишканаларына аныкталган финансылык бузууларды жана кемчиликтерди жоюу үчүн жазма буйруктар жөнөтүлдү. Ал эми Панфилов райондук мамлекеттик администрациясынын мурдагы башкы бухгалтери У.Саманчиевге карата, акча каражаттарын ыйгарып алуу боюнча, ошондой эле, "Узундугу 4200 метр ЛР 60; ЛР 40, темир/бетон таянычтары менен жаңы сугат лотокторун орнотуу" объектиси боюнча подрядчы "НЭК Лтд” ЖЧК тарабынан 5 049,3 миң сомго жумуштардын наркынын аныкталган жогорулатылышы боюнча материалдарды укуктук баа берүү үчүн, Чүй облустук прокуратурасына өткөрүп берүү чечими кабыл алынды.

Отурумдун чечимине ылайык, тиешелүү айылдык кеңештерге карап чыгуу үчүн аудиттин жыйынтыктары жөнүндө маалыматтар жиберилди, андан тышкары Панфилов районунун жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына жана муниципалдык ишканаларына, жүргүзүлгөн аудиттин жыйынтыктары боюнча жиберилген аймактык бөлүнүштүн жазма буйруктарынын аткарылышын өзгөчө көзөмөлгө алуу жана милдеттүү түрдө аткарууну камсыз кылуу сунушталды.

2023-жылдын 14-июлунда Жогорку Кеңештин  Бюджет, экономикалык жана фискалдык саясат боюнча комитетинин төрагасы Данияр Төлөнов, Эл аралык иштер, коргоо, коопсуздук жана миграция боюнча комитетинин төрагасы Улан Примов Польша Республикасынын Жогорку көзөмөл палатасынын президенти Мариан Банас баштаган делегация менен жолугушту. Жолугушууга Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын төрагасы Алмазбек Акматов да катышты. 

Бюджет, экономикалык жана фискалдык саясат боюнча комитетинин төрагасы Данияр Төлөнов Польша Республикасынын Жогорку көзөмөл палатасы көп жылдык тарыхка ээ экенин айтып, байыркы мамлекеттик мекемелердин бири экендигин белгиледи. «Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы менен Польша Республикасынын Жогорку көзөмөл палатасынын ортосундагы кызматташуу аудит жүргүзүүнүн методологиясын өркүндөтөт», - деп баса белгилеген Данияр Төлөнов мамлекеттик аудит бюджеттик каражаттарды эффективдүү башкарууну камсыздай турганын кошумчалады. 

Жогорку Кеңештин Эл аралык иштер, коргоо, коопсуздук жана миграция боюнча комитетинин төрагасы Улан Примов Жогорку Кеңеш жыл сайын Эсептөө палатасынын отчетун угуп, аудиторлорду бекитээрин эске салды.  Муну менен катар Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы менен Польша Республикасынын Жогорку көзөмөл палатасынын ортосундагы кызматташуу мамлекеттик аудит тармагындагы тажрыйба алмашууга өбөлгө түзөрүн билдирди. 

Польша Республикасынын Жогорку көзөмөл палатасынын президенти Мариан Банас өз кезегинде бюджеттик каражаттардын чыгымдалышына көзөмөлдөөнү ишке ашыруунун маанилүүлүгүн белгилеп, анткени бул бюджетти башкаруунун натыйжалуулугун жогорулатат - деди. Ал мындан ары да кызматташууга даяр экенин билдирди. 

Белгилей кетсек, тараптар мамлекеттик аудит, бюджеттик каражаттарды эффективдүү башкаруу жаатындагы маселелерди талкуулашты.

2023-жылдын 14-июлунда Бишкекте Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Төрагасы Алмазбек Акматов менен Польша Республикасынын Аудитинин жогорку органынын (АЖО) президенти Мариан Банас башында турган делегациясынын жолугушуусу болуп өттү. Делегациянын курамына АЖОнун президентинин кеңешчилери Войцех Кутыла жана Гжегож Хабер, ошондой эле IDI (Өнүгүү демилгеси) INTOSAI (Жогорку аудит институттарынын эл аралык уюмунун) улук менеджери Йоштейн Телнес кирген.

Польша Республикасынын АЖОсу жана IDI INTOSAI делегациясынын иш сапарынын максаты - Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын институционалдык өнүгүүсүн жакшыртууга багытталган биргелешкен долбоордун үстүндө иштөө болуп саналат.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы менен Польша Республикасынын АЖОнун ортосунда кызматташуу келишимине, ошондой эле Жогорку аудит органдарынын жоопкерчилигинин глобалдык демилгесинин алкагында (GSAI) Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы, Польша Республикасынын АЖОсу жана INTOSAI Өнүгүү демилгеси ортосунда, үч тараптуу кызматташуу келишимине кол коюлду. Бул макулдашуулар тышкы мамлекеттик аудитти жүргүзүүнүн методологиясы жана жол-жоболору жаатында тажрыйба алмашуу, кесиптик чеберчиликти жогорулатуу жаатындагы өз ара аракеттенүү, консультацияларды уюштуруу жана өткөрүү, биргелешкен илимий-изилдөө, аудитордук иш-чараларды өткөрүү боюнча маселелерди камтыйт.

Жолугушуунун жүрүшүндө аудиттин эл аралык стандарттарына ылайык методологиялык базаны жакшыртууга, кызматкерлерди окутууга жана санариптештирүүнү колдонуу менен аудит процесстерин колдоого тиешелүү жогоруда аталган келишимдерди ишке ашыруу маселелери талкууланды.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын төрагасы Алмазбек Акматов Польша Республкасынын аудиттин жогорку органынын делегациясына жана IDI INTOSAI өкүлүнө көрсөткөн колдоосу үчүн ыраазычылык билдирип, биргелешкен долбоорду ишке ашырууда ийгиликтүү кызматташууга ишенимин билдирди.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы 2021-жылга карата Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетине караштуу Архитектура, курулуш жана турак жай-коммуналдык чарба мамлекеттик агенттигинде аудит жүргүзгөн.

Аудиттин жыйынтыгы боюнча жалпы 656,1 млн сом суммасындагы каржы бузуулары жана ченемдик актыларга туура келбестиктер аныкталган, анын ичинен:

- аткарылган курулуш-куроо иштеринин көлөмүн жана өздүк наркынын көрсөткүчтөрүн ашыкча баалоо, ошондой эле подряддык иштердин көлөмүн төлөөгө негизсиз кабыл алуу - 60,1 млн сом, анын ичинен: республикалык бюджеттин “Капиталдык салымдар” беренесинен каржыланган объекттер боюнча  – 38,2 млн  сом жана Сауд өнүктүрүү фондунун “Мамлекеттик мектептерди куруу” долбоорунан каржыланган объектилер боюнча - 21,9 млн сом.

- Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 11.06.2012-жылдагы № 387 “Жалпы билим берүү мектептеринин негизги техникалык көрсөткүчтөрүн бекитүү жөнүндө” токтому менен, Кыргыз Республикасынын аймагында коммуникацияларды жана жабдууларды эске албаганда, мектептин сыйымдуулугуна карата 1 чарчы метр курулуш иштеринин максималдуу наркы (долбоордук-сметалык документтер боюнча) бекитилген. Бирок, 2015-2020-жылдары түзүлгөн мектептердин негизги бөлүгүнүн долбоордук наркы Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 11.06.2012-жылдагы № 387 токтому менен бекитилген курулуштун максималдуу наркынан болжолу менен алганда 201,5 млн сом суммасында жогору сумманы түзгөн.

Талдоого ылайык, 2021-жылы от жагуу жайы жана спорт зал каралган, курулуп бүткөн мектептердин факты жүзүндөгү наркы 1 чарчы метрине 23,0 миң сомдон 71,0 миң сомго чейинки сумманы түзгөн. Мында, 4 мектеп боюнча курулуш-куроо иштеринин факт жүзүндөгү наркы Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 11.06.2012-жылдагы № 387 токтому менен бекитилген курулуштун максималдуу наркынан 34,7 млн  сомго жогору сумманы түзгөн.

- 01.01.2021-жылга карата мурдагы жылдан өткөрүлгөн объекттер тизмегинде куруу иштери 0% даярдыктагы 6 987,1 млн сом суммасында 127 капиталдык курулуш объекттери турат (өткөрүлүүчү объекттерде капиталдык курулушту аяктоого жалпы талап кылынган суммадан 49,7%ды түзөт), алардын социалдык-экономикалык натыйжалуулугуна баалоо иштерин жүргүзүү керек. Анткени, 0% курулуш иштери даярдыктагы 127 объекттин ичинен 85 мектеп имаратынын курулушу 5 021,5 млн  сом суммасын түзөт, алардын ичинен 2 111,5 млн  сом суммасындагы 44 мектеп Кыргыз Республикасынын жалпы билим берүү уюмдарынын авариялык абалдагы имараттарын инвентаризациялоо боюнча ведомстволор аралык комиссия тарабынан сунушталган авариялык абалдагы жана дароо курулууга тийиш болгон мектептердин тизмегине кирген эмес.

Ошол эле учурда, авариялык абалдагы мектептерде 3 сменада окутуу жүрүп жатканда, 2020-2022-жылдары курулуп бүткөн 5 мектепте 1-сменада дагы толуктугу камсыздалган эмес же долбоордун кубаттуулугунун 45% - 70% чейинкини түзөт.

Айрым авариялык абалдагы мектептер жараксыз болуп (1927-1940-жылдары курулган мектептер да бар), окуу процесси мектеп имараттарынан сырткары объекттерде (бала бакчалар, клубдар, ФАПтар, турак үйлөр ж.б. имараттар) жүрүп жаткандыгына карабастан, 245 авариялык абалдагы мектептердин ичинен 59 мектепте каржылоо булактары аныктала элек, 44 мектеп 0% даярдыгы менен долбоордук деңгээлде турат, курулуп бүтө элек мектептердин катарында турган 58 мектеп 2021-жылга республикалык бюджеттен же башка булактардан каржылануучу объекттер тизмегине кирген эмес (Дүйнөлүк банктын долбоорлору, Сауд өнүктүрүү фонду ж.б.);

- Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетине караштуу ММБ жана Турак жай-коммуналдык чарба тарабынан каралган долбоорлор боюнча МИ фонддорунун начар өнүккөндүгүнө байланыштуу, 2.02-пунктуна ылайык Европа реконструкциялоо жана өнүктүрүү банкы менен түзүлгөн кредиттик макулдашуулардын алкагында, республикалык бюджеттен Европа реконструкциялоо жана өнүктүрүү банкына 22 долбоор боюнча кредиттик каражаттарды резервге коюу үчүн жалпы  суммасы 129 248,4 миң сомдук комиссия төлөнгөн;

-“Кара-Балта шаарында суу менен камсыздоо жана канализация системасын калыбына келтирүү” долбоору боюнча долбоорду жүзөгө ашыруу мезгил аралыгында каражаттар өздөштүрүлгөн эмес. Мында, мамлекеттик карызды тейлөө боюнча чыгашалар 89,7 миң еврону же болжол  менен алганда 8 595,6 миң сомду түзгөн, алардын ичинен: 20,0 миң сом евро, же болжол  менен алганда 1 915,7 миң сом суммасында бир жолку комиссиялык төлөм алынган;

- Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 27.04.2015-жылдагы №258 токтому менен бекитилген “Оор жумуштар жана зыяндуу, же эмгек шарттары кооптуу жумуштар үчүн кошумча төлөмдү белгилөөнүн тартиби жөнүндө” жобонун 2, 3, 4-пункттарынын талабын бузуу менен, жамааттык келишимде же өзүнчө документте бекитилген, оор жумуштар, зыяндуу, кооптуу жана башка өзгөчө эмгек шарттарындагы жумуштар, өзгөчө климаттык шарттардагы жумуштар тизмеде жок болсо да (2018-жылдан тартып жүргүзүлгөн эмес) зыяндуу эмгек шарттары үчүн, 1 642,3 миң сом суммасында кошумча төлөмдөр Мамкурулуштун Борбордук аппараты тарабынан жүргүзүлгөн;

-“Бишкекбашкыархитектура” мамлекеттик мекемеси боюнча зыяндуу эмгек шарттары үчүн кошумча төлөмдөрдү төлөө шарттарын сактабастан, 5841,6 миң сом жана ченемдик акты көрсөтүлбөгөн сый акыга 7617,7 миң сом өлчөмүндө негизсиз төлөмдөр жүргүзүлгөн;

– Мамкурулуш тарабынан кабыл алынган жалпы суммасы 25752,5 миң сомдук илимий-техникалык продукциялар жана 3783,2 миң сомдук аягына чыгарылбаган иштер, активдер катары эсепке алынбастан чыгышталган;

- Мамлекеттик долбоорлоо институтунун Ош шаары боюнча филиалынын балансында жана отчеттук маалыматтарында 20 486,0 миң сомдук дебитордук карыздар көрсөтүлгөн эмес.

2023-жылдын 6-июлунда Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Кеңешинин кезектеги жыйынында “Кыргызжылуулукэнерго” мамлекеттик ишканасына жана анын филиалдарына жүргүзүлгөн аудиттин отчету каралды.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы 2021-2022-жылдар мезгил аралыгына карата “Кыргызжылуулукэнерго” мамлекеттик ишканасынын жана анын филиалдарынын ишине шайкештик аудитин жүргүзгөн.

Жүргүзүлгөн аудиттин жыйынтыгында баардыгы болуп, 29 млн 069,5 миң сом суммасындагы каржы бузуулары аныкталган, анын ичинен:

1.  “Майлуу-Суу жылуулук менен жабдуу ишканасы” филиалы боюнча товардык -материалдык баалуулуктардын калдыгына жүргүзүлгөн тандалма аудитте бухгалтердик эсепте турган 12 товардык-материалдык баалуулуктардыи ичинен 340,9 миң сом кем чыгуулар аныкталган (ордуна коюлду).
2.   “Ош райондор аралык жылуулук менен камсыздоо өндүрүштүк бирикмеси” филиалы боюнча республикалык бюджетке которулууга тиешелүү ижара акысы 155,0 миң сомду түзгөн.
3. “Балыкчыдагы жылуулук менен жабдуу ишканасы” филиалында  техникалык-экономикалык негиздеме жүргүзүлбөй туруп, “Балыкчыдагы жылуулук жабдуу ишканасы” филиалы менен “Айкуп строй” ЖЧКсынын ортосунда 2022-жылдын 24-октябрындагы №64 “100м3 резервуарды 50м3 резервуар менен алмаштыруу жөнүндө” 1 130,4 миң сомго жумуштарды аткаруу боюнча келишим түзүлгөн жана иштер аткарылган. Откана көмүр менен иштегендиги аныкталып,  мазутка которуу боюнча болжолдонгон пландар кийин ишке ашкан эмес. Жыйынтыгында, резервуарды алмаштыруу зарылчылыгы жок болуп, учурда резервуар иштебегендиктин натыйжасында   1 130,4 миң сом суммасындагы каражаттар натыйжасыз чыгымдалган.
4. “Майлуу-Суу жылуулук менен жабдуу  ишканасынын” филиалы тарабынан берилген маалыматтар боюнча “Ак-Жол-2000” Ф/Ч тарабынан келишимде белгиленген калориясы 5120 кКал/кг “Д” маркасындагы көмүрдүн ордуна, калориясы 3520 кКал/кг жана 3320 кКал/кг көмүр алынып келинген. Бул жагдай “Майлуу-Суудагы жылуулук жабдуу ишканасынын” филиалы тарабынан лабараториянын текшерүүсү менен аныктаган. Анын натыйжасында “Майлуу-Суудагы жылуулук жабдуу ишканасынын” филиалына 1 853,3 миң сом (1128,6 т) зыян келтирилген. 
5. “Чүй "кристалл” ишканасынын” филиалында баштапкы эсепке алуу документтери толук толтурулбай 203,1 миң сомго күйүүчү-майлоочу майлар эсептен чыгарылган.
6. Эмгек акыны, иш сапардык чыгымдарды төлөөгө байланышкан бузуулар – 11 024,1 миң сомду түздү, анын ичинен: Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2015-жылдын 27-апрелиндеги №258 токтому менен бекитилген “Оор жумуштарга жана эмгек шарттары зыяндуу же кооптуу жумуштарга кошумча төлөмдөрдү белгилөөнүн тартиби жөнүндө” Жобонун 3, 4, 5, 6-пункттарын бузуу менен, оор жумуштарга жана эмгек шарты зыяндуу же кооптуу жумуштарга кызматтык маянанын 25% өлчөмүндө кошумча төлөмдөр филиалдар тарабынан жүргүзүлгөн.
7. Бухгалтердик эсепте негизги каражаттарды таануу жана амортизациялоо боюнча мыйзамдардын талаптарын аткарбоо – 10 840,7 миң сомду түзгөн, бул “Кыргызжылуулукэнерго” мамлекеттик ишканасы жер тилкелерин болжол менен 10840,7 миӊ сомго баланс эсебине коюлууга тийиш.
8.  Эсеп саясатынын талаптарын бузуу жолу менен тийешелүү эсептен чыгарууга чечими жок туруп, баштапкы баасы 299,8 миӊ сомго негизги каражат баланстан чыгарылган.
9. Дебитордук жана кредитордук карызды эсепке алуудагы бузуулар – 253,0 миң сомду түзгөн.
10. Мыйзам талаптарына ылайык конкурстар өткөрүлбөстөн 2 945,4 миң сом сатып алуулар (товарларды, жумуштарды жана кызмат көрсөтүүлөрдү) жүргүзүлгөн.

Урматтуу мекендештер! Кадырлуу мусулмандар!

Бүткүл дүйнө жүзүндөгү мусулмандар чоң кубаныч менен белгилеген жана биздин эл үчүн ырайымдуулуктун, сабырдуулуктун жана боорукерликтин белгиси болгон Курман айт майрамы менен Эсептөө палатасынын эмгек жамаатынын жана жеке өзүмдүн атыман куттуктайм!

Курман айт – кайрымдуулукту, кечиримдүүлүктү, боорукерликти чагылдырган мусулмандардын негизги майрамдарынан болуп эсептелет. Бул күндү мекендештерибиз дасторкон жайып, ак тилек, ачык маанай менен тосуп алышат.

Курман айт күнү бардык тилектерибизди Жаратканыбыз кабыл кылсын. Жакшы ой-максаттарыбыз ишке ашсын.

Жараткан мамлекетибизди бөөдө кырсыктан сактасын. Жерибизге тынчтык жана бейпилдик, элибизге ынтымак жана биримдик берсин!

Айтыңар маарек болсун, урматтуу кыргызстандыктар!

Сиздерди урматтоо менен, Эсептөө палатасынын төрагасы Алмазбек Акматов.

КР Эсептөө палатасынын кызматкерлери үчүн, 2023-жылдын 12-июнунан 16-июнуна чейин Бишкек шаарында, 23-июнунда Балыкчы шаарында ЮНИСЕФтин колдоосу менен  “Программалык бюджеттөө”  тренинги уюштурулган. Тренингдин жүрүшүндө программалык бюджеттөөнүн ар кандай аспекттери каралды.

Тренингде бет ачар болуп, төмөндөгүдөй темалар түшүндүрүлгөн: программалык бюджеттөө түшүнүгү, анын артыкчылыктары, мыйзамдуу база, бюджеттик программаны түзүүнү  уюштуруу аспекттери жана негизги этаптары. Катышуучулар  бюджеттик программаны түзүү, кароо жана аткаруу  мөөнөттөрү, аны түзүүгө карата негизги талаптар жана ресурстук негиз маселелерин да талкуулашты.

 Ошондой эле, “Бюджеттик программанын паспорту. Бюджеттик программанын жана чаралардын  натыйжалуулугунун индикаторлору” темасы улантылды. Тренингдин катышуучулары бюджеттик программаны, иш-чаралар планын аткаруу, натыйжалуулук индикаторлоруна жетүү жөнүндө отчеттуулукка жана ишке ашырууга мониторинг жүргүзүү менен байланышкан маанилүү аспекттерди талкуулашты. Отчеттуулук жана натыйжалуулукту ички баалоо формалары каралды.

Тренингдин иши топ болуп иштөө менен аяктады. Анын жүрүшүндө программалык бюджеттерди  жана натыйжалуулук индикаторлоруна жетүү жөнүндө отчетторду кароодо көңүл бура турган маселелер талкууланды.  

Бүгүн, 23-июнда, Эсептөө палатасында бузуулардын жаңы классификаторун өнүктүрүү маселеси боюнча окутуу, талкуу болду. Иш-чарага Эсептөө палатасынын Борбордук аппаратынын жана аймактык бөлүнүштөрүнүн кызматкерлери катышты. Эсептөө палатасынын жазма буйруктарынын жана сунуштамаларынын аткарылышынын жана мониторингин автоматташтырууну өркүндөтүүнүн концептуалдык багыттары каралды. 

Урматтуу мамлекеттик жана муниципалдык кызматкерлер!
Сиздерди кесиптик майрамыңыздар менен чын дилимден куттуктайм! Бул өзгөчө күнү ишиңиздерде көрсөткөн жогорку кесипкөйлүктү баса белгилейбиз.
Сиздер, өлкөбүздүн жана анын жарандарынын бакубатчылыгы үчүн иштеп жаткан коомубуздун ажырагыс бөлүгүсүңөр. Сиздердин ишмердүүлүгүңүздөр  мамлекеттин туруктуулугун камсыз кылууда маанилүү роль ойнойт.
Сиздер күн сайын туш болгон ар кандай милдеттерди жана кыйынчылыктарды натыйжалуу чечүү үчүн зарыл болгон билимдин, жөндөмдөрдүн жогорку деңгээлин көрсөтөсүздөр.
Кызматка берилгендигиңиздер, талыкпаган эмгегиңиздер жана мыкты ийгиликтерге дайыма умтулганыңыздар үчүн, ыраазычылык билдиргим келет. 
Сиздердин эмгекчилдигиңиздер жана кесипкөйлүгүңүздөр өлкөбүздүн өнүгүшүнө жана гүлдөшүнө чоң салым кошууда.
Бул кесиптик майрам, сиздер үчүн кубаныч, сыймыктануу жана жаңы мүмкүнчүлүктөргө бай, өзгөчө жана эстен кеткис көз ирмем болуп калсын. Сиздерге жана жакындарыңыздарга бакыт, ден соолук жана бакубатчылык каалайм!

Урматтоо менен,
Алмазбек Акматов