Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы Кыргыз Республикасынын агрардык секторун өнүктүрүү долбоорлоруна мамлекеттик инвестициялык программанын алкагында бөлүнгөн каражаттарды пайдалануунун натыйжалуулугуна аудит жүргүздү.

Текшерүүнүн жүрүшүндө жалпысынан 105,2 млн сомдук натыйжасыз жана сарамжалсыз пайдаланылган каражаттар аныкталган.

Алсак, «Мал чарбасын жана рынокту өнүктүрүү - 1» долбоорунун (2013-2019-жылдарга долбоорду ишке ашыруу) акча каражаттары айрым учурда долбоордун максаттарына жетпестен пайдаланылган.

Ысык-Көл жана Нарын облустарындагы жайыттардын абалына мониторинг жүргүзүү жана баалоо үчүн 20 адис жана консультанттар тартылган. Бирок жайыттардын абалы, жайыттардын деградациясынын деңгээли жана аянты боюнча расмий маалыматтар жок. Бул адистердин жана консультанттардын эмгек акысы 15,9 миллион сомду түзгөн.

2017-жылдын 17-мартында Польшанын Ветеринардык палатасы менен боордоштук кызматташуу боюнча кол коюлган келишимге ылайык, Кыргызстандын Ветеринардык палатасы Кыргыз Республикасынын Ветеринардык палатасынын Финансылык туруктуулук боюнча колдонмо түрүндөгү макулдашылган жыйынтыктоочу документти алган эмес. Бул кызматташтыкты ишке ашырууга 4,3 миллион сом жумшалган. Мындан тышкары, долбоорду ишке ашыруу мезгилинде Ветеринардык палатанын операциялык чыгымдарына 10,4 млн сом каржыланган, ошол эле учурда Ветеринардык палата финансылык жактан туруктуу түзүм катары түзүлбөй, ошондой эле бул долбоорго салым кошо алган эмес. Долбоордун алкагында жалпы суммасы 6,1 млн сомго 4 даана транспорт каражаттары сатылып алынган.

Айыл чарба долбоорлорун ишке ашыруу башкармалыгынын жетекчилигинин функционалдык милдеттеринин кайталанышы жалпысынан 1,5 млн сомдук эмгек акы төлөө жагынан каражаттарды сарамжалсыз пайдаланууга алып келген.

«Рынокторго чыгууну камсыздоо» долбоорунун алкагында (2019-2021-жылдарга долбоорду ишке ашыруу) 2,8 млн сом өлчөмүндөгү каражаттар долбоордун максаттарына жетпестен пайдаланылган, анын ичинде 0,6 млн сомго негизсиз эмгек акы төлөнүп берилген.

«Улуттук суу ресурстарын башкаруу» долбооруна кошумча каржылоо (2020-2022-жылдарга долбоорду ишке ашыруу) боюнча 5,1 млн сом акча каражаты долбоордун максаттарына жетпестен пайдаланылган.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы Ош шаарынын 2021-жылга бюджетин түзүлүшүнө жана аткарылышына жургүзүлгөн шайкештик аудиттин жыйынтыктары менен 336834,4 миң сомдук бузуулар аныкталган.

• Анын ичинен жалпысынан 41 402,9 миң сомго каржылык мыйзам бузуулар аныкталган болсо.
• Бюджеттик резервдер жана жоготуулар 259 168,3 миң сомду түзгөн.

Мындан тышкары 36 263,2 миң сомдук сарамжалсыз пайдаланылган каражаттар аныкталган.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Бишкек шаары, Чүй жана Талас областтары боюнча аймактык бөлүнүшү тарабынан, Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын 2021-жылга карата Чүй областынын Аламүдүн районунун жергиликтүү бюджеттеринин түзүлүшүнө жана аткарылышына, муниципалдык ишканаларынын ишине жана республикалык бюджеттеги айрым мекемелердин бюджеттеринин аткарылышына шайкештик аудиттер жүргүзүлгөн.

Аламүдүн районунда жүргүзүлгөн аудиттердин жыйынтыгында бардыгы: Аныкталган финансылык бузуулар – 7 398,2 миң сомду түзгөн, анын ичинде:

- акча каражаттарынын жетпей калуулары жана уурдоолор-7,0 миң сом;

- каражаттарды чыгымдоодогу бузуулар жана жетишпестиктер -7 147,3 миң сом, анын ичинен:

• эмгек акыны негизсиз төлөөлөр- 1 461,4 миң сом;
• эсеп берме суммаларды кошкондо, материалдык баалуулуктарды жана акча каражаттарын негизсиз эсептен чыгаруу – 2 138,6 миң сом;
• курулуш-куроо иштеринин көлөмдөрүнүн жогорулатылышы 2 144,5 миң сом;
• бюджеттик каражаттарды максатсыз пайдалануу – 373,8 миң сом;
• эсеп боюнча жашырылган дебитордук жана жогорулатылган кредитордук карыз- 934,2 миң сом;
• каржылоо булактары жок болгон учурда, бюджеттин башка деңгээлинде турган уюмдарга республикалык жана жергиликтүү бюджеттерден бөлүнгөн каражаттар– 94,8 миң сом.

- бюджеттин кошумча чегерилген кирешелери – 124,9 миң сом, анын ичинен:

•  салык жана бажы мыйзамдарын бузуу – 38,0 миң сом;
•  бюджетке которулууга тийиш болгон ижара акысы – 86,9 миң сом;

- Соцфонддун кошумча чегерилген кирешелери-119,0 миң сом.

Аныкталган бюджеттин резервдери жана жоготуулары – 12 890,7 миң сом, анын ичинен:

• товардык-материалдык баалуулуктардын ченемден ашык чыгымдары1 338,8 миң сом;
• эмгек акы төлөөдөгү бузуулар-2 350,8 миң сом;
• Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана башка органдар тарабынан бюджетти түзүүдө анын киреше бөлүгүнүн көрсөткүчтөрүн азайтуу жана чыгаша бөлүгүнүн көрсөткүчтөрүн жогорулатуу менен колдонуудагы мыйзамдарга карама-каршы келген чечимдерди кабыл алгандыгына байланыштуу, салык, бажы жана башка төлөмдөр боюнча жана бюджеттин чыгаша бөлүгү боюнча бюджеттин жоготуулары – 8 402,3 миң сомду түзгөн;
• башка резервдер жана жоготуулар – 798,8 миң сом.

Аныкталган рационалдуу эмес пайдаланылган каражаттар – 2 804,0 миң сомду түзгөн.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Бишкек шаары, Чүй жана Талас областтары боюнча аймактык бөлүнүшүнүн отурумунун чечими менен Таш-Дөбө айыл өкмөтүнүн бюджетинин түзүлүшүнүн жана аткарылышынын шайкештик аудитинин материалдары, Төмөнкү Аларча айыл өкмөтүнүн айрым суроолор боюнча материалдары, Октябрь айыл өкмөтүнүн курулуш жана оңдоо иштеринин шайкештик аудитинин материалдары укуктук баа берүү үчүн Чүй областтык прокуратурасына жиберилген.

2023-жылдын 25-апрелинен 27-апрелине чейин 2022-жылы мамлекеттик сатып алуулар багытында мыйзамдарга олуттуу өзгөртүүлөр киргизилгендигине байланыштуу, USAID тарабынан каржыланган Фискалдык жоопкерчилик жана туруктуу соода долбоорунун (FAST USAID) колдоосу менен КРнын Эсептөө палатасынын аудиторлоруна жана инспекторлор үчүн, ошондой эле Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын кызматкерлери үчүн «Мамлекеттик сатып алуулар жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын негизги талаптары» деген темада тренинг өткөрүлдү.

Тренер эксперт, Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигинин Окуу борборунун тренери, FAST USAID долбоорунун мамлекеттик сатып алуулар боюнча консультанты – Абдымомунова Сайна Рыскелдиевна болду.

Тренингдин жүрүшүндө Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын кызматкерлерине мамлекеттик сатып алуулар системасындагы инновациялар, мамлекеттик сатып алууларды пландаштыруудан контракттык башкарууга чейинки этаптары, сунуштарды баалоонун түрлөрү, апелляциялык механизми, ошондой эле, “Тандоо” электрондук каталогду колдонуу тууралуу маалымат берилди.

Тренингдин катышуучулары мамлекеттик сатып алуулар чөйрөсүндөгү инновациялар боюнча актуалдуу маалыматтарды алып, талкуулашты, ошондой эле мамлекеттик сатып алуулар системасы боюнча өз ой-пикирлерин билдиришти. Андан тышкары мамлекеттик сатып алуулар аудитин жүргүзүүдө мамлекеттик сатып алуулардын инструменттерин жана механизмдерин колдонууну үйрөнүштү. Тренингдин практикалык бөлүгүндө кейс боюнча топтук талкуулар уюштурулду.

Жыйынтыгында катышуучулар мамлекеттик сатып алуулар системасын өркүндөтүү боюнча сунуштарын айтышып, тренингге катышуу сертификаттарын алышты.

2023-жылдын 26-апрелинде КМШга мүчө мамлекеттердин Финансылык көзөмөлдөө боюнча жогорку органдарынын (ФКЖО) мамлекеттик финансылык контролдоо (аудит) стандарттарын иштеп чыгуу боюнча жумушчу топтун XX отуруму оналйн режиминде болуп өттү.

Жыйын видеоконференция аркылуу өтүп, ага Азербайжан Республикасынын, Беларусь Республикасынын, Казакстан Республикасынын, Кыргыз Республикасынын, Молдова Республикасынын, Россия Федерациясынын жана Өзбекстан Республикасынын жогорку финансылык көзөмөл органдарынын өкүлдөрү катышты.

Отурумдун жүрүшүндө, конференциянын катышуучулары 2023-жылга КМШга мүчө мамлекеттердин Финансылык көзөмөлдөө боюнча жогорку органдарынын (ФКЖО) мамлекеттик финансылык контролдоо (аудит) стандарттарын иштеп чыгуу боюнча жумушчу топтун Иш планын бекитишти. Андан тышкары Беларусь Республикасынын өкүлү КМШга мүчө-мамлекеттердин Консолидацияланган финансылык отчеттуулуктун аудити боюнча колдонмонун долбоорун талкууга алып чыкты. Ошондой эле, катышуучулар КМШга мүчө-мамлекеттер тарабынан колдонулган аудитордук иш-чараларды пландаштырууда тобокелдиктерди башкаруу системасын колдонуу боюнча Казакстан Республикасынын өкүлүнүн маалыматын угушту.

Маалымат үчүн:

КМШга мүчө-мамлекеттердин Финансылык көзөмөлдөө боюнча жогорку органдарынын (ФКЖО)  финансылык контролунун (аудитинин) мамлекеттик стандарттарын иштеп чыгуу боюнча жумушчу тобу 2010-жылы түзүлүп, мамлекеттик финансылык көзөмөл (аудит) тармагында изилдөөлөрдү жүргүзүү жана стандарттарды иштеп чыгуу максатында КМШга мүчө-мамлекеттердин (ФКЖО) башчыларынын кеңешинин сессиясынын чечимине ылайык иш алып барат.

Урматтуу кыргызстандыктар!
Сиздерди Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын жана жеке өзүмдүн атымдан Орозо айт майрамы менен чын дилимден куттуктайм! Ыйык Рамазан айында кармаган орозоңуздар, окуган кураныңыздар кабыл болсун!
Быйыл берекелүү Орозо айы жаркыраган жазга туш келгендиги да жакшылыктын жышааны деп эсептейм  Андыктан, жаз менен кошо жакшылыктардын үрөөнү себилип, өлкөбүз өнүгө берсин! Кармаган орозобуз кабыл болуп, баардык тилектерибиз орундалышын каалайм! Мамлекетибиз алдыга гана жылып, элибиздин эмгеги ийгиликтер менен коштолсун!
Урматтоо менен,
Алмазбек Акматов

2023-жылдын 19-апрелинде Эсептөө палатасынын кызматкерлери EUROSAI жумушчу тобу тарабынан уюштурулган Маалыматтык технологиялар боюнча (ITWG)  "Өзүңүздү идентификациялаңыз: Электрондук иденттүүлүккө карай татаал жол" аттуу темада онлайн семинарга катышты.

Негизги баяндамачылар жана эксперттер, ошондой эле ARABOSAI ITWG Кызматташуу өнөктөштөрү, санариптик дүйнө убакыттын өтүшү менен кеңири таралып баратканын жана аудиторлордун ишине таасир этүүчү тенденцияларды кармануу маанилүү экенин белгилешип, салыштырмалуу маалымат беришти. Андан тышкары, онлайн семинардын жүрүшүндө төмөнкү темалар каралды: eIDAS (Электрондук идентификация жана аутентификация, сервистер) иштеп чыгуу, Биримдиктин мүчө мамлекеттеринин деңгээлинде eIDASтын санариптик экосистемага тийгизген таасирин баалоо, электрондук өкмөт жана eID, санариптик идентификация жана текшерүү - Улуу Британиянын тажрыйбасын эске алып, электрондук мамлекеттик кызматтар.

Иш-чаранын катышуучулары керектүү билимге ээ болуп, электрондук башкаруу тармагындагы акыркы тенденциялар менен таанышышты.

Бүгүн, 19-апрелдеги Жогорку Кеңештин жыйынында “Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы жөнүндөгү” конституциялык мыйзамдын долбоору экинчи окууда каралды.

Жыйында баяндама жасаган Бюджет, экономикалык жана фискалдык саясат боюнча комитеттин төрагасы Данияр Төлөнов белгилегендей, сунушталган мыйзам долбоору Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын укуктук макамын, ишинин негиздерин жана принциптерин аныктайт. Муну менен катар аудиттин жогорку органдарынын эл аралык стандарттарын, Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексинин жана башка мыйзамдарынын жоболорун эске алуу менен Эсептөө палатасынын милдеттери, функциялары жана ыйгарым укуктары конкреттештирилет.

Талкуу маалында депутат Эмил Жамгырчиев мыйзам долбоорунун 12-беренесинин 5-пункту тууралуу сөз кылып, соттуулугу жоюлса да, жоюлбаса да соттолгон адам Эсептөө палатасына келбеш керектигин белгиледи.

Ал эми депутат Нуржигит Кадырбеков мамлекеттик бюджеттен курулуп жаткан объектилердин баасы кымбатка түшүп жатканын жүйө келтирип, аталган маселени көзөмөлдөөгө чакырды.

Ошондой эле депутат Кундузбек Сулайманов Эсептөө палатасынын аудиторлору юриспруденция адистигине ээ болушу керектигин айтса, депутат Максатбек Сарбагышев аудиторлордун толук кандуу иштөөсүнө керектүү шарттарды түзүп берүү зарылчылыгына токтолду.

Андан тышкары, депутат Гуля Кожокулова ар беренелер боюнча тактоочу суроолорду узатса, депуттак Эльвира Сурабалдиева Эсептөө палатасынын мүчөлөрүн шайлоодо гендердик теңчиликке басым жасоо керектигин кошумчалады. 

Жыйынтыгында мыйзам долбооруна добуш берилип, экинчи окууда кабыл алынды.

2021-жыл ичинде Ноокат районунун социалдык-экономикалык өнүгүүсүнүн натыйжалуулугуна, жергиликтүү өзүн-өзү башкаруу органдарынын бюджетинин түзүлүшүнө жана аткарылышына жүргүзүлгөн аудиттин жыйынтыгы менен 7047,4 миң сомдук каржылык чектен чыгуулар аныкталган.

Аудиттин жыйынтыгы менен жалпысынан 7047,4 миң сомдук каржылык чектен чыгуулар аныкталган, анын ичинен:

• товардык-материалдык баалуулуктардын жетишпестиги 39,3 мин сом;
• каражаттарды сарптоодогу чектен чыгуулар жана кемчиликтердин жалпы суммасы 6739,4 миң сом болсо, андан эмгек акыларды негизсиз төлөөлөр 115,6 миң сом;
• акча каражатын жана материалдык баалуулуктарды негизсиз эсептен чыгаруу 403,1 миң сом,
• кызматтык сапар чыгымдарына ашыкча төлөөлөр 90,8 миң сом;
• курулуш иштеринин көлөмүн жана баасын негизсиз жогорулатуулар (кошуп жазуулар) 4444,3 миң сом;
• бюджеттик каражаттарды максатсыз пайдалануулар 337,0 миң сом;
• дебитордук карыздарды жашыруулар жана кредитордук карыздарды көбөйтүүлөр 1439,4 миң сом;
• бюджетке кошумча эсептөөлөр 114,6 миң сом жана социалдык фонд взносторуна кошумча эсептөөлөр 127,8 миң сомду түзгөн;

Жалпы аныкталган 7047,4 миң сомдук каржы бузуулар толук ордуна коюлууга тийиш болсо, андан аудиттин жүрүшүндө 1744,3 миң сом ордуна коюлган.  Ал эми ордуна коюлбаган сумма 5303,1 миң сомду түзөт. Андан сырткары 2278,0 миң сомдук бюджеттик жоготуулар жана резервдер аныкталган, анын ичинен: товардык-материалдык баалуулуктарды нормадан ашыкча сарптоолор 59,5 миң сом,эмгек акыларды төлөөдөгү чектен чыгуулар 338,6 миң сом (ашыкча штаттык бирдик), жана башка резервдер 1879,8 миң сом, анын ичинен: товардык-материалдык баалуулуктарды нормадан ашыкча сарптоолор 1373,6 миң сом (электр энергиясы жана КР СФ үчүн туум 1338,8 миң сом, күйүүчү майларды ченемден ашыкча сарптоо 39,8 миң сом) жана башка резервдер 565,7 миң сом (ижара акыны пландан жашыруу). Бюджеттик каражаттарды рационалдуу эмес пайдалануулар 85,4 миң сом, андан пландалган максатына жетпей чыгымдалган каражаттар 85,4 миң сом. Бюджеттик каржаттарды рационалдуу эмес пайдалануулар толук калыбына келтирилүүгө тийиш.

Бухгалтердик эсепти жүргүзүүдөгү жол берилген катачылыктардын эсебинен 2263,9 миң сомдук баланска алынбай калган негизги каражаттар, материалдык баалуулуктар аныкталды, анын ичинен: Жаңы-Ноокат айыл өкмөтүндө 43,0 миң сом, Кара-Таш айыл өкмөтүндө 508,8 миң сом, Төөлөс айыл өкмөтүндө 1136,6 миң сом, “Ноокат Жылуулук” МИ 575,5 миң сом. Көк-Бел айыл өкмөтүндөгү 85,4 миң сомдук рационалдуу эмес пайдаланылган каржаттар, Кулатов айыл өкмөтүндө аныкталган 1226,1 миң сомдук курулуш иштерие кошуп жазуулар, Ынтымак айыл өкмөтүндө аныкталган 319,0 миң сомдук негизсиз чыгымдарга укуктук баа берүү үчүн, материалдар Ош областтык прокуратурасына жиберилди.

Бүгүн, 12-апрелде Эсептөө палатасынын кызматкерлери медиа сабаттуулук, пресс-релиздерди жазуу боюнча окутууга катышты

Медиаэксперт Авланбек Джумабаев медиа тармактын кескин түрдө өзгөрүшү менен көпчүлүк мамлекеттик органдарында бул жааттагы сабаттуулук маселеси бүгүн курч турууда экенин айтып, мурун коомдук пикирди жаратууда жалпыга маалымдоо каражаттары монополист болуп келсе, интернет күчөгөндөн тартып социалдык тармактар маанилүү ролду ойной баштаганын айтты. Ошондой эле алар, журналисттер үчүн маалымат алуучу жана маалымат таратуучу аянт болуп калганын. Мындай өзгөрүүлөр ар кандай маалымат бурмалоо, жалган маалымат таратуу, кастык тил жайылтуу, дагы көптөгөн маселелерди жараткандыгын баса белгиледи.

Ал эми медиаэксперт Ирина Больбот Эсептөө палатасынын кызматкерлерине маалыматты даярдоо, пресс-релиздерди жазуу боюнча айтып берди. Окутуунун жүрүшүндө кызматкерлердин суроолоруна жооп беришип, азыркы тапта маалымат мейкиндигинде, анын ичинде социалдык тармактардагы өзгөрүүлөр жөнүндөгү мамлекеттик кызматкерлердин билимин жогорулатуу мезгилдин талабы экенин медиаэксперттер кошумачалай кетишти.

Окутуунун аягында Эсептөө палатасынын аппарат жетекчиси Нурпаис Осмонов окутуучуларга ыраазычылыгын билдирип, иштерине ийгилик каалады.

3-апрелде Жогорку Кеңештин Бюджет, экономикалык жана фискалдык саясат боюнча комитетинин жыйынында «Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы жөнүндөгү» конституциялык мыйзамдын долбоору экинчи окууда каралды.

Белгилей кетсек, мыйзам долбоору Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын укуктук макамын, ишинин негиздерин жана принциптерин аныктайт. Муну менен катар аудиттин жогорку органдарынын эл аралык стандарттарын, Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексинин жана башка мыйзамдарынын жоболорун эске алуу менен Эсептөө палатасынын милдеттери, функциялары жана ыйгарым укуктары конкреттештирилет. 

Жыйында мыйзам долбооруна карата депутаттар Улугбек Ормонов, Айбек Алтынбеков, Эльвира Сурабалдиева жана Надира Нарматова тиешелүү сунуштарды киргизишти.

Депутат Камила Талиева Конституциянын 108-беренесинин аткарылышына өзгөчө көңүл буруп, Баткен облусун өнүктүрүү фондуна аудит жүргүзүү зарылчылыгына да токтолсо, депутат Айсаракан Абдибаева көз карандысыз аудиторлордун ыйгарым укуктары боюнча маселени көтөрдү.

Талкуулоонун жүрүшүндө депутаттардын суроолоруна Эсептөө палатасынын төрагасы Алмазбек Акматов жооп берди. Анын айтымында, мыйзам долбоорунда Эсептөө палатасынын функционалдык, уюштуруучулук жана финансылык көз карандысыздыгы боюнча жоболор каралган. Талкуунун жыйынтыгында комитет депутаттардын сунуштарын жактырды.

Эсептөө палатасынын кызматкерлери 2023-жылдын 29-мартында КМШга мүчө мамлекеттердин Жогорку мамлекеттик аудит (финансылык көзөмөл) органдарынын жетекчилеринин кеңешинин алкагында уюштурулган "Жөнөкөй жана жеткиликтүү тилде кантип отчет жазуу керек" аталышындагы тажрыйба алмашуу онлайн семинарга катышты

Семинарда Россия Федерациясынын Эсептөө палатасынын Тышкы коммуникациялар департаментинин башкы кеңешчиси Ангелина Горбунова баяндама жасап, ал аудиториянын медиа керектөөсүнө болгон мамилени кантип өзгөртүү керектигин жана контролдук, эксперттик-аналитикалык иш-чаралардын жыйынтыктарын кыска жана жеткиликтүү берүүнүн жолдорун айтып берди. Семинарда тексттерди даярдоо, маалыматты структуралаштыруу, материалдын стилин тандоо, визуалдык маалыматтардын дизайн өзгөчөлүктөрү боюнча сабактар болду.

2023-жылдын 14-16-мартында Таиланддын Бангкок шаарында БУУнун Баңгизаттар жана кылмыштуулук боюнча башкармалыгы тарабынан уюштурулган «Жогорку аудит органдары менен коррупцияга каршы күрөшүү институттарынын ортосундагы кызматташтыкты бекемдөө» темасында семинар болуп өттү. Семинарга Кыргызстандын атынан Эсептөө палатасынын жана Башкы прокуратуранын өкүлдөрү катышты.

Иш-чарада коррупциянын алдын алуу жана ага каршы күрөшүү боюнча концепциялар жана механизмдер, ошондой эле коррупцияга каршы күрөшүү чөйрөсүндө жогорку аудит органдары менен коррупцияга каршы органдардын өз ара аракеттенүү маселелери талкууланды.

Мындай иш-чаралар коррупцияга каршы күрөштө, эл аралык кызматташтыкты өнүктүрүү жана мамлекеттик органдардын ишинин ачык-айкындуулугун камсыздоо үчүн чоң мааниге ээ. Коррупцияга каршы күрөш көптөгөн мамлекеттердин, анын ичинде Кыргызстандын коомдук-саясий турмушунда маанилүү приоритет болуп саналат жана мындай иш-чаралар мамлекеттик башкаруу системасынын натыйжалуу иштешин камсыз кылууга ошондой эле элдин бийликке болгон ишенимин бекемдөөгө жардам берет.

2023-жылдын 25-мартында Кыргыз Республикасынын Санариптик өнүктүрүү министрлигине караштуу «Инфоком» мамлекеттик ишканасынын адистери Эсептөө палатасынын кызматкерлери үчүн «Infodocs» жаңыланган электрондук документ жүгүртүү системасын колдонуу боюнча тренинг өткөрүштү. Тренингдин алкагында кызматкерлерге системанын иш жүзүндө кандай иштээри, анын инновациялары көрсөтүлдү. «Инфокомдун» адистери КР Эсептөө палатасынын кызматкерлеринин бардык суроолоруна жооп беришти.

Infodocs электрондук документ жүгүртүү системасы мамлекеттик органдарда, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарында, мамлекеттик ишканаларда жана мекемелерде иш кагаздарын жүргүзүүнү автоматташтыруу, ошондой эле документтерди электрондук форматка өткөрүү үчүн арналган маалыматтык платформа. Бул системаны колдонуу каттарды жана башка кагаз иштерин жөнөтүү жана жеткирүү убактысын кыскартууга, ошондой эле аткаруучулук тартипти жакшыртууга жардам берет. Бул өз кезегинде документтер менен иштөөнүн сапатын жана натыйжалуулугун жогорулатууга өбөлгө түзөт. 

Кымбаттуу кыргызстандыктар!

Сиздерди Жаңы жылдын башталышын жана жаздын келишин даңазалаган кереметтүү жана жарык күн – Нооруз майрамы менен куттуктайм. Үмүт, оптимизм жана сүйүү сезимин кучагына толтурган бул майрам көркүн чачсын.
Бул жаз майрамы үйүңүзгө, жалпы коомубузга кубаныч, бакыт, тынчтык жана бакубатчылык алып келсин. Ушул жылдын биринчи күнүнөн баштап сиздердин жашооңуздарга бактылуу көз ирмемдерди түбөлүккө бекемдей турган сонун сүйүнүчтөрдү каалайм.
Нооруз кут болсун! Быйылкы жыл ачык түскө, кубанычтуу окуяларга, жакшы жетишкендиктерге толсун.

Урматтоо менен,

Кыргыз Республикасынын

Эсептөө палатасынын төрагасы

А. Акматов

Бүгүн, 18-мартта Эсептөө палатасынын жамааты кезектеги ишембиликке чыкты.
М.Горький атындагы сквердин аймагын иретке келтирип, майрамдарга даярдап, шаардык мэриянын кызматтарына жардам берүү максатында кызматкерлер дайыма ишембиликтерди өткөрүп турушат. Ведомстволук имаратка жанаша жайгашкан ирригациялык тармактарды тазалоого өзгөчө көңүл бурулду. Ишембиликтин жүрүшүндө тротуарлар шыпырылып, газондордон таштандылар чогултулду.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын Ысык-Көл жана Нарын облустары боюнча аймактык бөлүмү Нарын облусунун Ат-Башы районунун 2020-2021-жылдарга жергиликтүү бюджетин даярдоосуна  жана аткарылышына шайкештик аудити жүргүзүлгөн

Текшерүүлөрдүн жыйынтыгы боюнча жалпы суммасы 6130,3 миң сомдук каржылык мыйзам бузуулар аныкталып, анын ичинен 4119,3 миң сом компенсацияланууга тийиш, 2050,6 миң сому гана кайтарылган. Алардан:

• 77,4 миң сом жетишсиздик жана уурдоо фактылары.
• 6052,9 миң сомго каражаттарды чыгымдоодогу бузуулар жана кемчиликтер, анын ичинде: - 2041,9 миң сомго негизсиз эмгек акы төлөө; - материалдык баалуулуктарды, акча каражаттарды негизсиз чыгыштоо менен бирге подотчеттук сумма 1641,1 миң сом;

Мындан тышкары, бюджеттин 29157,9 миң сомго резервдери жана жоготуулары аныкталып, 28094,8 миң сом орду толтурулган.

Рационалдуу эмес пайдаланылган каражаттар 1489,9 миң сомду түзүп, 117,8 миң сом орду толтурулган, анын ичинен:

• 879,8 миң сомду максаттуу керсөткүчтөргө колдонбостон, айрым иш-чараларга жумшалган,
• 492,3 миң сомго товардык-материалдык каражаттардын ашыкча запастары,
• 117,8 миң сомго мамлекеттик сатып алуулардагы бузуулар (117,8 миң сом орду толтурулган).

15-мартта Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын кызматкерлери үчүн «Программалык бюджеттештирүү» окуу программасы болуп өттү.

Семинардын программасында «Программалык бюджеттин концепциясы» презентациясы камтылган. Артыкчылыктары. Программалык бюджетти түзүү үчүн мыйзамдык база. Уюштуруу аспектилери. ПНБнин түзүлүшүнүн негизги этаптары. Андан тышкары семинардын катышуучулары ПНБни түзүүнү, кароону жана ишке ашыруунун мөөнөттөрүн, ПНБни түзүүнүн негизги талаптарын жана ресурстук базаны талкуулашты.

Ошондой эле катышуучулар «Бюджеттик программанын паспорту. Бюджеттик программалардын аткарылышынын көрсөткүчтөрү». Бюджеттик программаларды ишке ашыруу боюнча иш-чаралардын планы. Бюджеттик программалардын аткарылышын көзөмөлдөө. Натыйжалуулуктун көрсөткүчтөрүнө жетишүү жөнүндөгү отчеттордун мазмуну. Отчеттук формалар.  ПНБнин ишке ашыруу сыяктуу иштеги маанилүү аспектилерге да токтолушту.

Семинардын жыйынтыгында топтук сессияларга бөлүнүп, программалык бюджеттерди карап чыгууда жана эффективдүү индикаторлорго жетишүү боюнча отчеттуулукта эмнелерди эске алуу керектигин карап чыгышты.  

Окутуу ЮНИСЕФтин «Комплекстүү улуттук каржылоо механизмдери» программасынын колдоосу менен уюштурулду. Тренер ЮНИСЕФтин программалык бюджеттөө жана мамлекеттик финансыны башкаруу боюнча консультанты Н.Байзакова болду                             

6-10-мартта Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын өкүлдөрү Норвегиянын Осло шаарында өткөн “АЖОнун отчеттуулук боюнча глобалдык демилгеси (GSAI)” программасынын башталгыч жыйынына катышты.

IDI INTOSSAI (INTOSAI Өнүктүрүү демилгеси) ишке ашырып жаткан GSAI программасы Жогорку аудит органдарынын жетекчилиги астында өнөктөш демөөрчүлөрдү жана камсыздоочуларды  тартуу менен потенциалды жогорулатуу долбоорлорун иштеп чыгуу үчүн механизмдерин түзүүгө  багытталган.

Жолугушуунун жыйынтыгында Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын, Польшанын  АЖОнун жана IDI ортосунда Өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумга кол коюлду, анда төмөнкүлөр каралган:

•  Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын потенциалын чыңдоо жана натыйжалуулугун жогорулатуу боюнча долбоорду иштеп чыгуу боюнча биргелешкен иштерди жүргүзүү, өнөктөштөр менен ишти координациялоо механизмдерин аныктоо, ошондой эле бул долбоорду каржылоону камсыздоо;
•  долбоорду ишке ашырууда кызматташуу үчүн Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын кызматкерлерин даярдоо;
•  2023-жылдын экинчи кварталынын аягына чейин өнөктөштөр менен күтүлүп жаткан натыйжалар, ресурстар, жоопкерчиликтер жана долбоорду башкарууну камтыган  кызматташуу келишимине кол коюу.

Маалымат үчүн:

INTOSAI – Жогорку аудит органдарына өз ара колдоо көрсөтүү үчүн түзүлгөн автономдуу, көз карандысыз, кесипкөй жана саясий эмес Жогорку аудит органдарынын эл аралык уюму.

INTOSAI өнүктүрүү демилгеси (IDI INTOSAI) коммерциялык эмес автономдуу аткаруучу уюм жана INTOSAI коомчулугунун ажырагыс бөлүгү болуп саналат. IDI өнүгүп келе жаткан өлкөлөрдөгү жогорку аудит органдарына (АЖО) алардын натыйжалуулугун жана потенциалын туруктуу жогорулатуу үчүн колдоо көрсөтүү ыйгарым укуктарга ээ

.

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасы Юстиция министрлигинде 2021-жылга бюджеттин аткарылышына шайкеш аудит жүргүздү.

Текшерүүнүн жыйынтыгы менен 9540,8 миң сомдук каржылык мыйзам бузуулар аныкталды, анын ичинен: 175,5 миң сому өндүрүлүүгө жатат, калыбына келтирилген сумма 77,2 миң сомду түздү.

Анын ичинен: 9394,8 миң сом өлчөмүндө эмгек акыга негизсиз кошумча төлөөлөр белгиленген, материалдык баалуулуктарды негизсиз эсептен чыгаруу 36,8 миң сомду, иш сапарга кеткен чыгымдарды негизсиз алуу – 2,7 миң сомду, бюджеттик каражаттарды максатсыз пайдалануу – 29, 3 миң сомду түзгөн. Ошондой эле 73,4 миң сом суммасында жашырылган дебитордук карыздын бети ачылган. Бюджетке кошумча чегерилген киреше 3,8 миң сом болду.

Резервдер жана бюджеттик жоготуулар 94,6 миң сомду түздү.

Рационалдуу эмес пайдаланылган каражаттар 229,6 миң сомду түзгөн.